Av Malzemeleri modern sazan avı iğneleri

Modern sazan avı iğnesini en önemli özelliği ve şamandıralı oltalarda kullanılan iğnelerden farkı şudur ki, sazan yemi iğneye ‘saç’ denen ince bir iplikle bağlanmasıdır. Belki biraz standart bir ifade olacak, fakat sazan iğnesinin en önemli ve vazgeçilmez özellikleri – sivri, sağlam ve güvenilir olmasıdır. Hatırlatmak isterim ki sazan avında balık vurduğunda iğne sadece kurşun ağırlığından balığın dudağına saplanmaktadır. Balıkçının ek olarak müdahalesi mutlak şart değildir. Diğer balık avı çeşitlerinde balıkçının kontrası mutlaka olmalıdır. İğnenin sağlam ve güvenilir olması ise hiçbir iğne için zararlı olmaz. Beni bu konuda özellikle nehirlerde iri sazanla mücadele eden balıkçılar anlayacaktır.
İğnenin diğer özellikleri – şekli, büyüklüğü, gövde kalınlığı ve rengi tamamıyla avlak şartlarına bağlıdır. Bana ‘hangi iğneyi kullanalım?’ sorduklarında, ki iğne de oltamızın önemli bir parçasıdır, ben hemen nasıl bir suda, hangi şartlarda sazan avlayacaksınız diye sorarım.


Anladığım kadarıyla her avlanma şartı için özel iğne gerekiyor. O halde karşımıza daha fazla çıkabilecek birkaç avlak için durumu inceleyelim. Mesela sert dibi (bataksız) olan bir gölde normal batan boili ile avlanıyoruz. Bu durumda hangi iğneleri kullanmalıyız?

Bu durumda klasik iğneler uygun olacaktır (foto 1). FOX firmasının ( dünya çapında sazan avı malzemeleri üreticisidir) ‘Seri 1’ olarak adlandırılan klasik tip iğne vardır. İğne ucu iğnenin gövdesine paraleldir. Gövdenin kendisi uzundur ve halka şeklinde olan kulağı hafif içe (iğne ucu yönünde) eğiktir. Bu iğne şeklini İngiliz sazan avcıları alabalık avcılarından görerek geliştirmişlerdir.


Basit ve sade görünüme bakılmaksızın bu iğneler günümüzde de çok iyi çalışmaktadır. Bunun sebebi de balığın vurduğu anda çok iyi saplanması, balığın yorulması aşaması ve balığın iğneden kurtulma imkanı hemen hemen kaldırılmıştır.


Bu şemada iğne büyüklüğü, boili büyüklüğü ve saç uzunluğu arasındaki oranlar gösterilmiştir.

Balık ağzına yemi aldığında ( iğne ile birlikte) tuhaflığı fark ederek hemen yemi tükürür. Balığı çıkartırken balığın iğneyi tükürmek için kullanabileceği yegane şey boilidir. Boilinin iğneye bağlı olduğu saç uzunluğu ne kadar daha kısa ise sazanın boiliyi daha kolaydır. Tabii ki saçı çok uzun yapmaya da gerek yok – atış esnasında oltanın diğer kısımlarına dolaşması büyük ihtimaldir. Klasik iğneler için saç uzunluğu ( burada saç uzunluğu mesafesi iğne sonundan boili başına kadarki mesafedir) en az 10 mm. ve bu da hepsi değildir. Balığın çıkartılması esnasında iğne kulağına takılan plastik boru sayesinde iğne gövde uzunluğu daha da arttırılıyor ve nihai olarak iğne uzunluğu daha fazla olunca saç uzunluğu daha artmış olur ve dolayısıyla balığın iğneden kurtulma şansı azalır.
Önemli bir konuya değinmek isterim – iğne ve boili arasındaki büyüklük oranı. Genellikle bu oran bir tabloda gösterilir. Ben, genellikle klasik iğneler kullandığımdan şu prensibe göre hareket ederim: iğne ucu ve iğne gövdesi arasındaki mesafe boili çapının ½ veya 1/3 olmalıdır (şekil 2). İğne halkası ve misina devamına her zaman plastik boru kullanırım. Bu ince boru/hortum iğnenin balık ağzında doğru yönlendirilmesini sağlamaktadır. Bu hortumun uzunluğu iğne ucunun devamını gösteren doğru çizgi ile şekil 2’de görüldüğü gibi belirlenir. İğnenin iyi takılıp takılmamasını herkes tarafından bilinen yöntemle kontrol ederim: yemli iğneyi avucumun içine koyarak misinadan çekmeye başlıyorum. Eğer iğne ucu aşağı yönelip elime batmaya çalışıyorsa iğne doğru bir şekilde bağlanmış, iğne yem arası mesafe uygun ve iğne/yem arasındaki büyüklük uygun seçilmiş demektir. Bununla birlikte dikkatinizi çekerim ki iğne aynı şekilde balığın ağzında da hareket edecektir.



Peki düşünelim ki avlağımız temiz dibi olan bir yer değil de ağaç kökleri, otların ve kıyıda sazlıkların bulunduğu ve avı engellediği çeşitli engeller bulunmaktadır. Bu durumda nasıl iğne kullanacağız?


Böyle farklı engellerin bulunduğu zor avlaklarda iğnenin dibe takılmasını önlemek için iğne ucunun iğne gövdesi yönüne eğik iğne tipi kullanmak daha uygun olacaktır. Bulundukları dibe takılması zorlaşacak ve vuran balığın çıkartılması iğne özel yapısı sayesinde (şekil 4) daha güvenli olacaktır. Böyle tip iğnenin farklı montajı vardır (şekil 5)

Bu iğnenin bağlanmasında iğne kenarı ve boili arasındaki mesafe ancak 1 mm’dir, boili hemeh hemen iğne üzerindedir. Ve klasik tipte iğne kullanımında yönlendirme hortumu kullanılması tercih konusuysa, bu tip iğne kullanımında mutlak şarttır. Bu hortum iğnenin dönüp ucu alt tarafta kalacak şekilde dönmesini sağlayacaktır. Hortumun uzunluğu aynı şekilde iğne ucunun belirlediği doğru ve hortumun kesiştiği noktası olacaktır. Misina tarafında genellikle bu hortumu çapraz (şekil 5) keserler. Önceleri ben plastik kablo hortumunu çakmak ile eriterek ve hızlı bir şekilde iğneye giydirmek suretiyle kullanıyordum. Sonraki dönemde elektrik malzemeleri dükkanlarında satılan termo plastik kılıfları kullandım. Fakat bunların kullanımının sakıncaları da vardır – aleve tutulduğunda sadece hortum değil, misinaya da zarar verebiliriz. Bu nedenle azami dikkatle çalışmak gerekir. Günümüzde ise özel olarak sazan iğneleri için üretilmiş su buharında büzülen plastik hortum kullanmaktayım. Bu iğnelerin kullanımında boili çapı genellikle iğne ucu ve gövdesi arasındaki mesafenin 2 katıdır. Bu grup iğnelere uzun ve eğik iğnelere de dahil edebiliriz. Bu tür iğneler plastik hortumsuz da kullanılabilir, şöyle ki uzun ve eğik olduklarından zaten iğne ucu devamını gösteren doğru, iğnenin halkasına gelir.

Biliyorum ki siz Volga Nehrindeki sazan avlarınızda büyük iğneler kullanıyorsunuz. Trofe balık yakalamak için iğnenin hangi özellikleri taşıması gerekir?

Öncelikle dediğin gibi bu iğnenin gerçekten büyük boy olması gerekir. Ben avlarımda 10 No’dan ( en ufak) başlayarak iğneler kullandım. Volga sazanları için ise mevcut olan en büyükleri No.1, hatta 2/0 dahi kullanılır. Sazan avında daha büyük iğne zaten kullanılmaz. Akar su sazanları göl sazanlarından çok daha güçlü olduğundan iğneler kalın ve sağlam gövdeli ve mükemmel sivri olmalıdır. Boilinin bağlandığı saç uzunluğu genelde 5 mm civarındadır. Daha uzun olması durumunda akıntıda oltaya dolaşacaktır. İğnenin ucundan iğne ağzı genişliği ¾ boili çapına eşittir.


midye ve diğer kabukluların kabuklarını parçalamaya alışık sazanın taş gibi sert dudaklarına her iğne batamaz. Bu nedenle de birçok balık kurtulmaları olur. Aynı nedenşe de XXL boyu iğne kullansanız dahi bu durumları yaşayacaksınızdır.

Peki balığa kontra koyduktan sonra balığın kurtulmasını devamlı yaşayan balıkçıya ne tavsiye edersiniz?

İlk önce iğne hakkında iyi düşünmesini söylerim. Bazen iğnenin bağlanması, hortumun uygun uzunlukta olması v.b. uygun durumlara rağmen bu oluyorsa iğnenin yeterli derecede sivri olmamasından kaynaklanan balık kurtuluşları olabilir. Ben her zaman yanımda elmas törpü taşırım ve gerektiğinde iğnelerimi sivriltirim. Akarsu avlarında iğne birkaç balık avlandıktan sonra körelir ve sivriltilmesi gerekmektedir. İğnenin yeterli derecede sivri olup olmamasını kontrolü el tırnağına batıp batmaması ile ölçülür. Yeni çıkan özel üçgen uçlu iğneleri aslında kullanmıyorum. Bu iğneleri sivriltmek imkansızdır.

Yüzen tip yemlerle de batan tip boililerde olduğu gibi iğne mi kullanırsınız?

Boilinin yüzebilmesi için mümkün olduğuca hafif, kısa gövdeli ve fakat çok çevik iğne ( şekil 8) kullanmamızda fayda var.


dikkatinizi çok önemli bir noktaya çekmek isterim. İğne ucunun devamını gösteren doğrunun yerle kurduğu açının 45° olması gerekir (şekil 9). Bunu boili saçının epey kısaltılmasıyla ve iğne gövdesine monte ettiğiniz plastik hortumun hareket etmesiyle elde edebilirsiniz. Sadece bu şekilde iğnenin balık dudağına takılma şansı en yüksek ihtimal olacaktır. İğne ağzı genişliği boilinin ¾ çapında olmalıdır. Bu konuda ekmek kabuğu v.b. yemlerle su yüzeyinde avlanmak için özel olarak üretilmiş iğnelerden de bahsetmemiz doğru olacaktır. Bu tarz yemler silikon lastiklerle iğneye tutturulur. Lastik olarak markalı ürünlerden veya prezervatifin dar ucundan halka şeklinde keserek kullanabilirsiniz. Bu iğne çok hafif, halkalı ve güçlü olmalıdır. Bademi yapmak için suda neredeyse görünmeyen fluorokarbon misina kullanılır. Bademi bu durumlarda 1,5-2 metre uzunlukta yapılır. Bu şekilde avlanmak yaz ortasında, sazanın su yüzeyine güneşlenmeye çıktığında ve yüzen yemi yiyebileceği daha mümkün olunan durumlarda avlanılır. Bu tür oltada, anlaşılacağı üzere kurşun kullanılmaz. Yemi atabilmek ve balık vuruşunu tespit edebilmek için özel şamandıralar kullanılır.
Su yüzeyinde avlanmak için epey yazı okudum. Kuru kedi ve köpek mamalarının çok başarılı, özellikle alabalık kokulu ‘Paddies Gree’’nin en başarılı olduğunu iddia edenler de var. Kim bilir ne kadar denedim bu yemi – başarılı olamadım. Fakat ekmek kabuğu ile çok balık avladım! Gerçi köpek maması Rusya’da üretilmişti, belki sebep buydu?

Benim çok özel yapılı sazan iğnesi görme fırsatım oldu. İğne gövdesine yakın misina ve o misina minik halka içinden geçerek iğne halkasında bitiyordu. Bu iğnelerin kullanım amacı nasıl durumlardır?

Bu iğne bağlama yöntemine D-rig (D-düğüm) denir. D- harfi zaten iğne gövdesi ve belirttiğin misina parçasının oluşturduğu şekilden ibarettir. Hatırlarsan balık vurduğunda boili yemi iğne ağzından mümkün olan en uzak mesafede olmalıdır. Bu şekilde iğnenin balık ağzına en iyi şekilde takılması sağlanır. Balık boiliyi tükürse bile, önce boili hareket eder, D-harfinin alt kısmına ulaştığında da iğneyi peşinden çekmeye başlar, ki bu durum balığın ağzına takılması için en uygun durumdur. Ayrıca yemin dipteki hareket serbestisi çok daha geniştir ve doğal hareket eder – bu da balığın şüphelenmesini önleyecektir.

Peki düğümlere gelelim. Hangi düğümü en güvenli ve başarılı buluyorsunuz ve yeni başlayan sazancılara tavsiye edebilirsiniz?

Gerçekçi olmak gerekirse kullanılan düğüm avlandığımız avlağa göre belirlenir. Ben durumların %80’ninde ‘Knotless knot’ ( düğümsüz düğüm’ olarak tabir edilen düğümü kullanırım. Bu düğüm boili saç uzunluğunu çok rahat belirlenmesini sağlari çok basit ve güvenilirdir. Aslında düğüm bağlandıktan sonra uygun yapıştırıcı kullanılarak yapıştırılması gerekir.

Ve sonuncu soru olarak Fransa’daki Fichabill Gölü’ndeki yarışmada Fransız balıkçıların ‘çok gizli’ olarak bana açıkladıkları ‘0 ağırlıkta’ yem kullandıklarını söylediler. Sanırım yüzen yemin ağırlığını iğne ağırlığı ile dengeleyerek elde ettikleri yemdir. Bunu yorumlayabilir misiniz?

Aslında önemli olan Fichabill Gölü’nün birçok bölgesinin kalın tabaka bataklık ile kaplı olmasıdır. Normal batan boili iğne ağırlığı ile ilave olarak bu çamura batıp balık için ulaşılmaz olacaktır. Sıfır ağırlıktaki boili ise yumuşak bir şekilde dibe çöker ve üstte balığa görünür ve çekici bir şekilde kalır. Bu yemi elde etmek için normal boiliye yüzen sünger, veya bir yüzen ve bir batan boiliyi iğne ağırlığı ile dengeleyerek v.b. şekilde elde edilir. Böyle bir yemle çok kalın tabaka çamur olan göllerde de başarılı olma şansınız vardır.

Rastgele! alıntıdır

 

Tatlı su avcı arkadaşlarımızın işine yarayacak bilgiler emegine saglık kardeşim

 

ALINTI

ALINTI

Ali bey,bolili ile avlanma bizde yaygın olmasada yurt dışında çok yaygın.Özel montaj ve iğne bağlantılarına örnek olarak bir kaç resim koydum.Konu bolili karışımları,yapımı ve iğne bağlantıları şeklinde ayrı ayrı detaylı incelenmesi gereken konulardan farklı (Trofe)sazan arıyorsak, farklı metodlarıda mutlaka denemeliyiz.Faydalı bilgiler içeren konuyu açtığın için teşekkürler.

 

Paylaşım için teşekkürler

 

Emeğine sağlık Ali bey...

 

Ali abicim paylaşım iin çok teşekkürler....sayende sazan avı ile ilgili bilgilerim her geçen gün artıyor...tekrar çok teşekkür ederim

 

ali bey elinize emeginize saglık bilgiler icin teşekkürler

 

ali emeğine sağlık paylaşım için teşekkürler​

 

Paylaşım için teşekkürler Ali, emeğine sağlık.

 

bu değerli bilgiler için teşekkürler ali abi...

 

Abicim vermiş olduğun değerli bilgiler için teşekkür ederim