Makale Zargana Balığı Hakkında

ZARGANA BALIĞI:

Bu balığın, İngilizce adı garfish, İspanyolcası alpabarda, Rusçası ise Sargandır. Bizde ise Karadeniz kıyılarında Sargan olarak anılmasının sebebi de, zargananın Rusçadaki karşılığının Sargan olmasından kaynaklanmaktadır.
Bu balık Fosforca zengin olup, Tavası en ideal olanıdır. Hatta daha yumuşak olması için 5 saat dolapta Karbonat /soda karışımı içerisinde bekletilmesinde fayda vardır.Daha lezzetli olması için tavadaki yağın içerisine 4 diş sarımsakta zevke göre ilave edilebilir...Ben sarımısağı sevmediğim için hiçbir kızartmada koydurtmam.

Kılıç balığına benzeyen uzunca bir çenesi vardır. Vücudu ince ve uzun olup gümüş renklidir. Bizim denizlerimizde ağırlıkları 300 grama, boyları ise, 65 santimetre bazen 100cm.'dir. Okyanuslarda ağırlığı 3 kg gelen Dev dediğimiz Zargana balıklarınında avlandığı görülmüştür.
Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz'de seyahat ederler.
Pelajik balıklardan olmasına rağmen büyük bir ticari önemi yoktur. Balık hallerinde kasalar içerisinde satışa sunulan bu balık ortalama olarak 70.-/100.-TL/Kasa arasında alıcı bulmaktadır.
Ayrıca zargana balığı olta avcılığında bilhassa İstanbul da Lüfer ve babası Kofana balıkları için yem olarak kullanılmaktadır.

Rahmetli babam, Karadeniz'de Parakete ile Kalkan balığı avcılığında bu balığı kullanırlardı. Bu balığın en önemli özelliği Pullu gibi görünmesine karşın pulsuz balık olup sağlam derisi ile oltaya iyice tutunur ve 150 metre derinliklere kadar dahi oltadan çıkmamaktadır.

Bilhassa avlanma zamanı yaz ayları olan Haziran, Temmuz, Ağustos aylarıdır.
Yapılan bir çalışmada yaşamlarının ortala ömürleri 18 yıl kadar olduğu ifade edilse de, bizde maalesef yılını doldurmadan anında bilhassa gece ışıkla avcılıkta avlanmaktadır. Sürüler halinde yaşarlar ve İlkbaharda ortalama 50.000 yumurta döktükleri tespit edilmiştir.



Doğal yemlerle yapılan avcılık :

Zargana için kullanacağımız yem; mutlaka akyem dediğimiz beyaz etli balıklardan olmalıdır. Bunun için Gümüş balığı yavrusu bütün olarak kullanılırken Çaça, Kıraça, Hamsi gibi balıkların, hatta başka bir Zargananın beyaz kısımları dahi kullanılabilinir.

Şamandıralı takımla avlama:
Kayalıkların üzerinden, kıyılardan, iskelelerden veya sandaldan uygulanan basit bir yoldur. Takım için kullanılan misine ince olduğundan tercihen makinalı olarak düzenlenmesinde çok fayda vardır.
Oltanın bağlı olduğu misine 0,20 numara ve beden ise 0,15 numara olmalıdır.
Zargana balığı pelajik balıklardan olduğundan dolayı devanlı olarak su yüzeyine yakın seyretmekte ve bu bölgelerde yemlendiği için de beden için kullanılan misinanın uzunluğu 50 - 80 santimden fazla olmamalıdır.

İğne olarak kullanılan sinek iğnesi dediğimiz iğne ise 10 veya 12 numaradır. Eğer yem olarak küçük balık kullanılacaksa bütün olarak kafadan takılmalıdır. Daha büyük balıklar ise kuyruk altından iğne geçirilir ve anüs dediğimiz kısımdan çıkarılır. Ancak iğnenin ucu açıkta bırakılır. Şamandıra olarak 5 gramlık taşıma kapasiteli bir şamandıra yeterlidir. Kamış olarak ise 190 - 240 cm.boyunda kamışlar kullanılabilinir.
Yemle hazırlanmış olan takımımızı avlanılacak bölgeye bırakırız. Yem ağır ağır inerken oltaya balık vurabildiği gibi, bir süre vuruş olmayada bilir. Bu durumda şamandıra kamış ile çekilerek yemin hareketlenmesi sağlanır ve böylece balığın dikkati çekilir ..Bazen Zargana artistik hareket yaparak takımı çekerken de bir anda yeme saldırabilir.
Yakalanan balık kamış ile kaldırılarak alınır,bu sırada oltadan kurtulması söz konusu olduğundan yanımızda küçük bir kepçe bulundurmamızda fayda vardır. Zargana çok kıvrak ve hareketli olduğundan elden kolaylıkla kurtulabilir. Bu nedenle oltada iken balığı anında kepçenin içerisine almamız gerekebilir.


Yemli Sürütme ile avlama:
Sandal ve küçük teknelerden yapılan bir avlanma çeşitidir. Bunun için hazır satılan takımlar mevcuttur.
Bu oltalar da ard arda bağlanmış olan 2 adet 10 numara sinek iğnesine akyem geçirilir.
Bu tip takımlarda ağırlık kullanılmaz gerekirse sadece fırdöndü ağırlık olarak kullanılabilinir. Yemlenerek hazırlanan takım 2 mil hızla giden teknenin peşinden 20 kulaç kadar bırakılarak zargananın bulunduğu koylarda, kıyılarda, adalar etrafında , iskeleler civarında gezilerek balık aranır. İsteğe bağlı olarak bu takım için makine ve kamış da kullanılır.



Işıkla avlama:
Bu sistem bilhassa geceleri uygulanan bir sistemdir. Bunun için yavaş hareket eden bir sandalın baş tarafında bulunan bir kişinin bir elinde Lükus ve diğer elinde de bir kepçe ile zargana su üzerinde uyurken yakalanır. Bazende her balıkta olduğu gibi bu balıkta ışığı güneş sanıp ona doğru gelmekte ve ışık etrafında da toplanabilmektedirler. Neticede ışık etrafındaki balıklarda, zargana ile birlikte kepçe ile yakalanabilirler....

kaynak: Nuri Deniz